– Blog tematyczny –

EU Settlement Scheme

Utworzono: 17th październik 2025

Najważniejsze zmiany dla Polaków w Wielkiej Brytanii

Co Polacy w UK powinni wiedzieć o statusie osiedleńczym, kluczowe zmiany w EU Settlement Scheme 2025

Minęło już pięć lat od momentu, gdy zakończyła się swoboda przepływu osób między Wielką Brytanią a Unią Europejską. Dla setek tysięcy Polaków, którzy na przestrzeni dwóch dekad uczynili z Wielkiej Brytanii swój dom, EU Settlement Scheme (EUSS) stał się fundamentem bezpieczeństwa i stabilizacji po Brexicie.

Do końca czerwca 2021 roku ponad 1,1 miliona Polaków złożyło wniosek o status osiedleńczy lub tymczasowy – więcej niż jakakolwiek inna narodowość w UE. Dziś liczba ta przekracza 1,2 miliona, a zdecydowana większość wniosków została pozytywnie rozpatrzona.

W 2025 roku system EUSS wciąż ewoluuje, przynosząc szereg udogodnień i zmian – szczególnie istotnych dla osób, które mieszkają między Polską a Wielką Brytanią, planują powrót, bądź dopiero myślą o uzyskaniu pełnego settled status.

Ten krótki przewodnik wyjaśnia:

jakie zasady obowiązują w 2025 roku,
jakie wprowadzono zmiany,
jakie błędy wciąż popełniają Polacy,
i co zrobić, by bezpiecznie utrzymać lub uzyskać status w UK.

Czym jest EU Settlement Scheme?

Program EU Settlement Scheme (EUSS) został uruchomiony przez rząd brytyjski w 2018 roku (pełna wersja ruszyła 30 marca 2019 r.). Celem było zapewnienie ciągłości praw obywatelom UE, EOG i Szwajcarii mieszkającym w Wielkiej Brytanii po Brexicie.

Dzięki temu systemowi Polacy mogli zachować prawo do życia, pracy, nauki i świadczeń socjalnych w UK – mimo że Wielka Brytania opuściła Unię Europejską.

EUSS oferuje dwa typy statusów:

Settled status (status osiedleńczy)

Przysługuje osobom, które mieszkały w Wielkiej Brytanii nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat.
Odpowiada brytyjskiemu Indefinite Leave to Remain (ILR).
Daje prawo do stałego pobytu, pracy, korzystania z NHS, nauki oraz świadczeń socjalnych bez ograniczeń czasowych.

Pre-settled status (status tymczasowy)

Dla osób przebywających w UK krócej niż 5 lat w momencie składania wniosku.
Status jest czasowy, ale po osiągnięciu pięciu lat pobytu można go automatycznie lub manualnie przekształcić w status osiedleńczy.

Oba statusy funkcjonują w systemie cyfrowym – nie otrzymuje się fizycznej karty, a potwierdzenie można sprawdzić online na stronie rządowej gov.uk

Termin składania wniosków i zasady po 2021 roku

Pierwotny termin składania wniosków upłynął 30 czerwca 2021 r. i dotyczył wszystkich obywateli UE, którzy mieszkali w Wielkiej Brytanii przed 31 grudnia 2020 r.

Od 1 lipca 2021 r. samo posiadanie paszportu lub dowodu tożsamości z UE nie wystarcza do potwierdzenia prawa do pracy czy wynajmu mieszkania. Pracodawcy i właściciele nieruchomości muszą sprawdzać cyfrowy status EUSS lub inny status imigracyjny (np. wiza pracownicza).

Wniosek o immigration status po terminie? Nadal możliwy!

Rząd wciąż akceptuje spóźnione aplikacje, o ile istnieją tzw. reasonable grounds – uzasadnione powody opóźnienia.
Przykłady obejmują:

ciężką chorobę,
zaniedbanie ze strony rodziców w przypadku dziecka,
brak świadomości o obowiązku złożenia wniosku,
trudne okoliczności rodzinne lub finansowe.

Nie warto więc zakładać, że „jest już za późno”. W wielu przypadkach Home Office akceptuje wnioski nawet kilka lat po terminie – szczególnie, jeśli dana osoba przebywała legalnie w UK.

EU Settlement Scheme w 2025 roku – najnowsze zmiany

Od 2023 roku rząd brytyjski wprowadził szereg reform, które ułatwiły życie posiadaczom EUSS i ograniczyły ryzyko utraty statusu. Zmiany te są w dużej mierze pozytywne – zwłaszcza dla Polaków, którzy często pracują sezonowo lub przemieszczają się między Polską a Wielką Brytanią.

Kluczowe zmiany 2023–2025:

Zmiana	Data wprowadzenia	Co to oznacza w praktyce
Automatyczne przedłużenie pre-settled status	lipiec 2023	Większość statusów tymczasowych przedłuża się automatycznie. Nie trzeba składać nowego wniosku.
Dłuższe pobyty poza UK	maj 2024	Można spędzić do 5 lat poza Wielką Brytanią bez utraty statusu.
Ukrycie daty ważności	czerwiec 2024	Daty ważności nie są już widoczne dla pracodawców i wynajmujących – mniej stresu i biurokracji.
Dłuższy okres ważności pre-settled	wrzesień 2024	Status pre-settled jest teraz ważny przez 5 lat zamiast 2.
Automatyczne nadanie settled status	styczeń 2025	Osoby spełniające warunki (5 lat pobytu) otrzymują status osiedleńczy automatycznie – bez składania wniosku.
Łagodniejsze zasady pobytu	lipiec 2025	Wystarczy 30 miesięcy (2,5 roku) pobytu w UK w ciągu ostatnich 5 lat, aby spełnić wymogi.
Dane o podróżach	lipiec 2025	Home Office może potwierdzić Twój pobyt na podstawie danych o przekraczaniu granic.
Zachowanie statusu przy zmianie wizy	lipiec 2025	Przejście na inną wizę (np. Skilled Worker) nie unieważnia statusu EUSS.

Co to oznacza dla Polaków?

W praktyce oznacza to, że:

status pre-settled nie wygaśnie automatycznie – zostanie przedłużony,
osoby z niepełnym okresem pobytu mają więcej czasu, by zdobyć 5 lat,
mniej ryzyka utraty statusu z powodu przerw w pracy czy podróży,
mniej stresu dla rodzin i pracodawców – mniej kontroli, prostsze potwierdzenie statusu.

To ogromna zmiana na plus, zwłaszcza dla tych, którzy żyją na dwa kraje, prowadzą działalność w Polsce, a pracują w UK sezonowo lub zdalnie.

Co dalej z pre-settled status?

Na początku 2025 roku ruszył proces automatycznego przekształcania statusu pre-settled w settled status.
Home Office wykorzystuje dane z systemów podatkowych, granicznych i świadczeń (HMRC, DWP), by sprawdzić, czy dana osoba mieszkała w UK wystarczająco długo.

Jeśli tak – status zostaje automatycznie zaktualizowany, a użytkownik otrzymuje powiadomienie e-mailowe.
W niektórych przypadkach konieczne może być ręczne złożenie wniosku, zwłaszcza jeśli:

ktoś miał dłuższe przerwy w pobycie,
nie pracował i nie odprowadzał podatków,
nie korzystał z benefitów, więc nie ma danych w systemie.

EUSS a bezpieczeństwo prawne – czy Polacy mogą być deportowani?

Wokół tematu EUSS pojawiło się wiele mylnych informacji i sensacyjnych nagłówków.
Fakty są jednak jasne: liczba deportacji wśród Polaków posiadających EUSS jest minimalna.

Zdecydowana większość przypadków dotyczy poważnych przestępstw, a nie zwykłych pracowników, rodzin czy przedsiębiorców. Dla uczciwych, pracujących Polaków ryzyko utraty statusu jest praktycznie zerowe.

W rzeczywistości rząd koncentruje się obecnie na kontrolach migracji spoza UE i polityce azylowej, a nie na obywatelach UE. To oznacza, że polityka wobec EUSS staje się bardziej stabilna i przewidywalna.

Dlaczego EUSS to wciąż najlepsza opcja dla Polaków

W porównaniu z innymi ścieżkami imigracyjnymi, EUSS to wciąż najprostszy, najtańszy i najszybszy sposób na legalny pobyt w Wielkiej Brytanii.

Główne zalety EUSS:

Brak opłat – aplikacje są darmowe, w przeciwieństwie do wiz pracowniczych.
Brak wymogu sponsora – nie potrzeba pracodawcy, który płaci za Twoją wizę.
Pełne prawo do pracy w każdej branży, bez ograniczeń.
Dostęp do NHS, benefitów i edukacji.
Szybsza droga do obywatelstwa brytyjskiego – po roku od uzyskania settled status możesz ubiegać się o paszport.

Warto również podkreślić, że EUSS nie jest objęty nowym planem rządu, który wydłuża czas oczekiwania na stały pobyt dla innych grup do 10 lat.
Dla Polaków oznacza to, że EUSS nadal zapewnia najkrótszą i najbardziej stabilną ścieżkę do osiedlenia się w UK.

Najczęstsze błędy i mity wśród Polaków

Pomimo szerokich kampanii informacyjnych, wielu naszych rodaków wciąż wierzy w błędne przekonania.
Oto najczęstsze z nich:

„Przegapiłem termin, więc nie mogę już aplikować.”
Fałsz – możesz złożyć spóźniony wniosek, jeśli masz uzasadnienie.
„Rodzina nie dojechała przed Brexitem, więc nie może się dołączyć.”
Fałsz – w niektórych przypadkach rodzina może nadal aplikować (np. partnerzy, dzieci).
„Nie mieszkam w UK, więc straciłem status.”
Nie zawsze – jeśli wrócisz w ciągu dozwolonego okresu (nawet 5 lat), status pozostaje ważny.
„Nie płaciłem podatków, więc nie mogę przedłużyć statusu.”
Nieprawda – brak historii podatkowej nie wyklucza. Można użyć innych dowodów, np. rachunków, biletów lotniczych, listów urzędowych.

Co robić w 2025 roku? Praktyczne wskazówki

Aby zachować bezpieczeństwo imigracyjne i uniknąć błędów, zaleca się:

Dla osób z EUSS:

Regularnie sprawdzaj status online na koncie EUSS.
Aktualizuj dane przy wymianie paszportu lub adresu e-mail.
Zachowuj dowody pobytu – rachunki, wyciągi, listy z urzędów, payslipy.
Sprawdź, czy Twój status został automatycznie przekształcony na settled status.

Dla rodzin:

Sprawdź, czy dzieci urodzone w UK są automatycznie obywatelami brytyjskimi – nie zawsze tak jest.
Jeśli nie, złóż dla nich osobny wniosek o EUSS.
Zachęć partnera lub współmałżonka do złożenia wniosku – nawet po terminie.

Dla pracodawców:

Pamiętaj o kontrolach prawa do pracy – od 2024 roku kary za nielegalne zatrudnienie potroiły się.
Unikaj dyskryminacji przy sprawdzaniu statusu – postępuj zgodnie z wytycznymi Home Office.
Zachęcaj pracowników do aktualizacji statusu – to w Twoim interesie.

EUSS a przyszłość – co dalej?

W 2025 roku rząd brytyjski skupia się głównie na ograniczaniu migracji spoza Europy i reformie systemu azylowego.
To dobra wiadomość dla obywateli UE, w tym Polaków – system EUSS jest dziś stabilny i przyjazny.

W kolejnych latach możliwe są dalsze uproszczenia, np. pełna automatyzacja konwersji statusów oraz integracja EUSS z systemem obywatelstwa brytyjskiego.

Dla Polaków oznacza to jedno: warto utrzymać status i korzystać z przywilejów, jakie daje pobyt w UK.

Podsumowanie: Twoje prawa, Twoja przyszłość

Dla ponad miliona Polaków w Wielkiej Brytanii EU Settlement Scheme to nie tylko dokument, ale gwarancja bezpieczeństwa, stabilności i możliwości rozwoju.
Dzięki ostatnim zmianom w 2025 roku system stał się bardziej elastyczny, mniej biurokratyczny i bardziej przewidywalny.

Pamiętaj:

Regularnie sprawdzaj swój status.
Nie bój się złożyć wniosku po terminie.
Dokumentuj pobyt w UK.
W razie wątpliwości skorzystaj z profesjonalnej pomocy.

EU Settlement Scheme a kredyty hipoteczne

Z perspektywy finansowej, posiadanie statusu EUSS ma ogromne znaczenie.
Banki, brokerzy i doradcy kredytowi traktują go jako potwierdzenie stabilności prawnej klienta.
Bez ważnego statusu imigracyjnego nie można:

złożyć wniosku o kredyt hipoteczny,
przeprowadzić remortgage (refinansowania),
wykupić niektórych ubezpieczeń powiązanych z kredytem.

Dlatego tak ważne jest, aby utrzymywać aktywny status EUSS i na bieżąco aktualizować dane w systemie Home Office.

Wielu Polaków, którzy uzyskali pre-settled status w 2020 lub 2021 roku, może teraz automatycznie otrzymać settled status – co jeszcze bardziej ułatwia proces ubiegania się o kredyt.

Jak sprawdzić swój status i uzyskać share code?

Jeśli mieszkasz w Wielkiej Brytanii i chcesz potwierdzić swój status osiedleńca – immigration status, możesz to zrobić bardzo łatwo za pośrednictwem oficjalnej strony rządowej.

W naszym blogu Jak Sprawdzić Status Osiedleńca w UK znajdziesz prostą instrukcję, która pomoże Ci sprawdzić lub pobrać potwierdzenie swojego settled status lub pre-settled status, a także wygenerować swój share code, który umożliwia udostępnianie statusu pracodawcom, wynajmującym czy innym instytucjom. Share code może być używany do potwierdzania Twoich rights w Wielkiej Brytanii, takich jak prawo do pracy, wynajmu mieszkania czy dostępu do określonych usług.

Potrzebujesz wsparcia?

W Step by Step Financial Solutions pomagamy Polakom w Wielkiej Brytanii w zakresie:

kredytów hipotecznych,
ubezpieczeń na życie i majątku,
planowania inwestycji w nieruchomości i doradztwa w języku polskim.

Nie zajmujemy się bezpośrednio składaniem wniosków o EUSS, ale możemy polecić zaufane firmy specjalizujące się w doradztwie imigracyjnym i pomocy przy statusach osiedleńczych.

Dzięki temu możesz mieć pewność, że Twój status jest aktualny i gotowy do przedstawienia w banku podczas składania wniosku o kredyt.

Jeśli masz trudności lub potrzebujesz wsparcia, chętnie pomożemy – kontakt z nami gdzie oferujemy 30-minutową darmową konsultację, podczas której odpowiemy na Twoje pytania.

Disclaimer

Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi poradnika w rozumieniu prawa. Zawarte w nim treści mają na celu dostarczenie ogólnych informacji i nie mogą być traktowane jako fachowe porady lub opinie.

Każdorazowo przed podejmowaniem jakichkolwiek działań na podstawie informacji zawartych w artykule, skonsultuj się ze specjalistami lub osobami posiadającymi odpowiednie uprawnienia. Autor artykułu nie ponosi żadnej odpowiedzialności za ewentualne działania podejmowane na podstawie informacji zawartych w artykule.

Risk Warnings

Your home may be repossessed if you do not keep up with repayments on your mortgage.
Step by Step Financial Solutions Ltd is an Appointed Representative of Stonebridge Mortgage Solutions Ltd, which is authorised and regulated by the Financial Conduct Authority.
Registered Office: Unit 314, Solent Business Centre, 343 Millbrook Road West, Southampton, SO15 0HW.
Registered company number 08946989 in England & Wales.